“สุโขทัย” เมืองมรดกโลกที่นอกจากจะมากไปด้วยแหล่งท่องเที่ยวเรียนรู้ด้านประวัติศาสตร์แล้ว เมืองนี้ยังอวลไปด้วยวิถีชนบทอันทรงเสน่ห์ นำโดย “บ้านนาต้นจั่น” แหล่งท่องเที่ยวชุมชนชื่อดัง ที่สามารถผสานวิถีชาวบ้านแบบดั้งเดิมให้เข้ากับรูปแบบการท่องเที่ยวร่วมสมัยได้อย่างลงตัว เป็นชุมชนต้นแบบผู้บุกเบิกกิจการ “โฮมสเตย์” ยุคแรก ๆ ของเมืองไทย ที่ดำเนินการโดยชาวบ้านแบบครบวงจรจนมีชื่อเสียงขจรไกล ก่อนที่ปัจจุบันชุมชนแห่งนี้จะยกระดับสู่แหล่งท่องเที่ยวคาร์บอนต่ำที่มีความโดดเด่นแห่งหนึ่งของเมืองไทย ที่ซ่อนตัวอยู่ท่ามกลางขุนเขาและท้องทุ่งนาอันเขียวขจี ที่นั่นคือ “บ้านนาต้นจั่น” หมู่บ้านที่ยังคงรักษาเอกลักษณ์และวิถีชีวิตแบบดั้งเดิมไว้ได้อย่างสมบูรณ์ และเปิดโอกาสให้นักท่องเที่ยวได้เข้ามาสัมผัสประสบการณ์อันแสนพิเศษ
ประวัติความเป็นมาบ้านนาต้นจั่น
บ้านนาต้นจั่น ตั้งอยู่ในตำบลบ้านตึก อำเภอศรีสัชนาลัย จังหวัด สุโขทัย เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่นักท่องเที่ยวจะได้เรียนรู้วิถีชีวิต ของคนในชุมชน ในเชิงอนุรักษ์ ได้ท่องเที่ยวสัมผัสกับธรรมชาติแบบครบวงจร โดยได้จัดเป็นที่พักแบบโฮมสเตย์ให้นักท่องเที่ยว ได้มาพักร่วมกับเจ้าของบ้านทำกิจกรรมร่วมกันเรียนรู้วิถีชีวิตตามชุมชน บ้านนาต้นจั่นเป็นชุมชมดั้งเดิมอพยพมาจากเมืองเหนือ และเมืองลับแล ภาษาที่ใช้เป็นภาษาเหนือ หมู่บ้านนาต้นจั่นเป็นหมู่บ้านเล็กๆ มีต้นจั่นขึ้นอยู่มากมาย จึงตั้งชื่อหมู่บ้านว่า บ้านนาต้นจั่น บ้านนาต้นจั่นสามารถมองเห็นได้ชัดเจนจากบนดอย ประชากรมี 270 ครัวเรือน ประกอบอาชีพทำนา ทำสวน ผลไม้ ปลูกกล้วย ลางสาด ทุเรียน ตามฤดูกาล อาชีพเสริมคือ อาชีพทอผ้า จักสาน ทำหัตถกรรมตอไม้ ชุมชนอยู่กันแบบพี่แบบน้อง เอื้ออาทรต่อกัน มีการช่วยเหลือเกื้อกูลกัน มีการนับถือศาสนาพุทธ มีความเชื่อเรื่องผีและข้อปฏิบัติต่างตามบรรพบุรุษ
ความโดดเด่นเป็นแลนด์มาคจังหวัดสุโขทัย
บ้านนาต้นจั่นด้วยความโดดเด่นของการเป็นชุมชนเข้มแข็งที่สามารถบริหารจัดการการท่องเที่ยวชุมชนได้อย่างมีประสิทธิภาพและเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ทำให้บ้านนาต้นจั่นมีดีกรีรางวัลต่าง ๆ มากมาย โดยล่าสุดสามารถคว้า “รางวัลอุตสาหกรรมท่องเที่ยวไทย” (Thailand Tourism Awards) หรือ “รางวัลกินรี” ครั้งที่ 14 ประจำปี 2566 ของ “การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.)” มาครองได้ถึง 2 รางวัล ได้แก่ รางวัลยอดเยี่ยม (กินรีทอง) สาขาแหล่งท่องเที่ยวชุมชน และรางวัลดีเด่น (กินรีเงิน) ประเภทการท่องเที่ยวคาร์บอนต่ำเพื่อความยั่งยืน ที่ตอกย้ำให้เห็นถึงความมุ่งมั่นในการดูแลรักษาสิ่งแวดล้อมควบคู่ไปกับการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนของชุมชนแห่งนี้ได้เป็นอย่างดี
ท่องเที่ยวเชิงเกษตรที่ บ้านนาต้นจั่น
ชาวบ้านมีวิถีชีวิตดั้งเดิม มีการทำเกษตรแบบผสมผสาน มีการทำผ้าหมักโคลนเป็นผ้าดีมีน้ำหนัก งดงามด้วยการหมักโคลนและการทอที่ซับซ้อน ชาวบ้านได้ปรับพื้นที่สำหรับกางเต็นท์ ยกแคร่ไม่ไผ่ทำเป็นที่นั่งกินข้าว ทำห้องน้ำ ส่วนที่เหลือยังคงสภาพป่าไว้ดังเดิม สันดอยแห่งนี้มีทัศนียภาพงดงาม สามารถชมพระอาทิตย์ขึ้นและตกได้ในจุดเดียวกัน โฮมสเตย์ บ้านนาต้นจั่น มีประมาณ 23 หลัง แยกบ้านให้อยู่เป็น หลังหรืออยู่บ้านเดียวกับเจ้าของบ้าน ได้ดื่มด่ำไปกับธรรมชาติรอบ ที่พัก พร้อมห้องครัวอุปกรณ์ครบครัน ซื้ออาหาร ไปทำรับประทานเองสะดวกสบาย มีกิจกรรมปั่นจักรยานชมวิถีชมุชนในหมู่บ้าน ชมสวนผลไม้และท้องทุ่งพร้อมไกด์ชุมชนนำทาง ไปชมสวนผลไม้ของชาวบ้าน
กิจกรรมหลากหลายที่โฮมสเตย์บ้านนาต้นจั่น
- เรียนรู้วิถีเกษตร: ลงมือทำนา ดำนา เกี่ยวข้าว หรือเก็บผักผลไม้ในสวน ร่วมทำอาหารพื้นบ้านจากวัตถุดิบที่เก็บได้เองบริเวณ บ้านนาต้นจั่น
- สัมผัสภูมิปัญญาท้องถิ่น: เรียนรู้การทอผ้า การทำเครื่องจักสาน การทำขนมไทย หรือการทำผลิตภัณฑ์จากสมุนไพรไทย
- เที่ยวชมธรรมชาติ: ปั่นจักรยาน เดินป่า ขึ้นเขา ชมวิวทิวทัศน์ หรือล่องแพในลำน้ำ
- ร่วมกิจกรรมทางวัฒนธรรม: ร่วมงานบุญประเพณีท้องถิ่น ฟังดนตรีพื้นเมือง หรือชมการแสดงศิลปะพื้นบ้านของทางหมู่บ้าน
- พักผ่อนอย่างสงบ: นั่งเล่น พูดคุยกับเจ้าของบ้าน อ่านหนังสือ หรือเพียงแค่นอนเปลญวนใต้ต้นไม้ใหญ่
- กิจกรรมสุดท้ายที่ถือว่าสุดพีคของบ้านนาต้นจั่น คือการไป “สะพานไม้ไผ่ บ้านนาต้นจั่น” สะพานในตำนานที่ต้องไปเชคอิน ไม่มาที่นี่ถือว่ามาไม่ถึงบ้านนาต้นจั่นนะครับ จริงๆ อชิโฮมสเตย์จัดช่วงเวลาทานอาหารเช้ากันที่สะพานไม้ไผ่ให้ผมครับ ถึงแม้เป็นอาหารเช้าก็จัดเต็มเมนูพื้นบ้านมาให้เต็มรูปแบบเลย ขาดไม่ได้คือชุดนำพริกผักต้ม แคบหมู ปลาทูทอด เสริฟมาในภาชนะวัสดุธรรมชาติ ไม้ไผ่ ตัดผ่าเป็นชามและถ้วยใส่แกง มีปาท่องโก๋ร้อนๆ ข้าวเหนียวหน้าห่อใบตอง พร้อมกาแฟร้อน
โฮมสเตย์ที่แนะนำในบ้านนาต้นจั่น
บ้านนาต้นจั่นมีโฮมสเตย์หลายแห่งให้เลือก แต่ละแห่งมีเอกลักษณ์และเสน่ห์ที่แตกต่างกันไป ตัวอย่างเช่น
- โฮมสเตย์บ้านนาต้นจั่นดั้งเดิม: เน้นการพักผ่อนแบบเรียบง่าย สัมผัสวิถีชีวิตชาวบ้านอย่างใกล้ชิด
- โฮมสเตย์บ้านนาต้นจั่นเชิงอนุรักษ์: เน้นการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ เรียนรู้และร่วมอนุรักษ์ธรรมชาติและวัฒนธรรม
- โฮมสเตย์บ้านนาต้นจั่นเชิงสุขภาพ: เน้นกิจกรรมที่ส่งเสริมสุขภาพกายและใจ เช่น โยคะ สมาธิ และการทำอาหารเพื่อสุขภาพ
- นอนโฮมสเตย์ กินข้าวเปิ๊บ
- ปั่นจักรยานชิลล์รอบหมู่บ้าน
- ชมพระอาทิตย์ขึ้น จุดชมวิวห้วยต้นไฮ
- เก็บผลไม้จากต้น ชิมสดๆ
- นั่งชิลล์ จิบกาแฟ ที่ ร้านกาแฟบ้านนาตั้นจั่น
- ตักบาตรตอนเช้า
- ชมตุ๊กตาบาโหนฝีมือตาวงศ์
เที่ยวฟินกินอร่อยกับบ้านนาต้นจั่น
ชุมชนบ้านนาต้นจั่น ชุมชนที่โดดเด่นสามารถสร้างชุมชนให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวสำคัญของประเทศ มีกิจกรรมครบวงจรทั้งวิวทิวทัศน์ที่สวยงาม รับประทานอาหารพื้นบ้าน และการเข้าถึงวิถีชุมชน อาหารของที่นี่จะนำวัตถุดิบที่มีในท้องถิ่นมาประกอบอาหารให้นักท่องเที่ยวกิน เช่น ผักสดๆ จิ้มกับน้ำพริก ไข่ต้ม รวมถึงอาหารพื้นบ้านก็มีให้เราลิ้มลอง อย่าง ‘น้ำพริกซอกไข่’ มีส่วนผสมของพริกแห้ง กระเทียม ตำให้ละเอียดแล้วปรุงรสด้วยน้ำปลา มะนาว จากนั้นใส่ไข่ต้มที่ฝานผ่าซีกลงไป แล้วตำเบาๆ หรือคนให้เข้ากัน ก็ได้น้ำพริกซอกไข่ รสเปรี้ยว เค็ม และเผ็ด กินกับข้าวสวยร้อนๆ ผักต้มหรือผักสดๆ ก็เริ่ดค่า นอกจากอาหารที่ยกขบวนกันมาแบบจัดหนัก จัดเต็มแล้ว ยังมีผลไม้ตามฤดูกาลเสิร์ฟให้กินกันแบบไม่อั้นด้วย ไม่ว่าจะเป็นเงาะ ลองกอง สับปะรด ทุเรียน ฯลฯ ช่วงที่เราไปได้กินเงาะกับลองกอง
จุดชมวิวซิกเนเจอร์ สวยว้าวสุดๆ
จุดชมวิวบ้านห้วยต้นไฮ ตั้งอยู่บนเขานารายณ์ ซึ่งเป็นจุดชมวิวที่สวยงามในช่วงเช้า และชมพระอาทิตย์ตกในช่วงเย็น สำหรับทริปนี้เราเลือกไปชมพระอาทิตย์ขึ้น โดยต้องเดินฝ่าความมืดขึ้นไปตามแนวเขาระยะทางประมาณ 1.5 กิโลเมตร ฟังดูเหมือนใกล้เนอะ แต่เนื่องจากเป็นทางขึ้นเขา ระยะทางที่ฟังดูใกล้ แต่เวลาเดินจริงๆ ทำไมมันไกลเหลือเกิน แต่ด้วยใจเราที่มุ่งมั่น อยากจะขึ้นไปให้ทันดูพระอาทิตย์ขึ้นให้ได้ มันก็ทำให้มีแรงฮึด วิวบ้านห้วยต้นไฮก่อนพระอาทิตย์จะขึ้นได้จริงๆ เนื่องจากเมื่อคืนนี้ฝนตก เช้านี้จึงทำให้เราเห็นทะเลหมอกเยอะเลย เราสูดหายใจ เอาออกซิเจนบริสุทธิ์เข้าไปให้เต็มปอด แล้วก็นั่งเฝ้ารอจนพระอาทิตย์ค่อยๆ โผล่พ้นผ่านเมฆหมอกในยามเช้าสดชื่นสุด ฟิน แนะนำให้มาเที่ยวในช่วงหน้าฝน หรือ หน้าหนาว
คำแนะนำ
โฮมสเตย์บ้านนาต้นจั่น อ.ศรีสัชนาลัย จ.สุโขทัย
- ค่าใช้จ่ายสำหรับมาพัก 1 ท่าน เริ่มต้นที่ 950 บาท/คืน รวมอาหาร 2 มื้อ (เย็นและเช้า)
- ค่ารถอีแต็กพร้อมโปรแกรมนำเที่ยวชมวิถีชีวิตชุมชน 450 บาท/ไม่เกิน 8 ท่าน (ไม่บังคับ)
โปรแกรมทางเลือก
- ค่าไกด์ค่ารถอีแต็กขึ้นดอยจุดชมวิวบ้านห้วยต้นไฮ 450 บาท/บ้าน 1 หลังไม่เกิน 8 ท่าน จุดชมวิวบ้านห้วยต้นไฮ สามารถกางเต็นท์พักแรมได้ ต้องลองติดต่อกับที่พักอีกทีครับ
ข้อมูลการติดต่อขอรายละเอียดที่พัก
- คุณแหม่ม ผู้จัดการโฮมสเตย์บ้านนาต้นจั่น 088-495-7738 / 098-4146
- ศูนย์บริการนักท่องเที่ยวบ้านนาต้นจั่น 055-677-209
- ททท. สำนักงานสุโขทัย (สุโขทัย กำแพงเพชร) 055-616-228 ถึง 9